De winter beïnvloedt door het verminderde daglicht de biologische klok van de natuur. De biologische klok van de egel is heel helder. Onder 12 graden gaat deze in winterslaap, omdat de huid niet tegen de koude kan en er geen voedsel meer is. Zijn lichaamstemperatuur daalt met maar liefst 26 graden, de hartslag zakt naar 20 en de ademhaling vertraagt naar 20 per minuut.
Opperklok
De mens heeft ook een biologische klok. Dit is de opperklok van alle andere klokken in ons lichaam. Van je hartslag tot je ademhaling en van je lichaamstemperatuur tot de beweging van de darmen, al deze processen staan onder invloed van deze inwendige klokken. Zelfs wanneer het tijd is om te eten, te slapen en te ontwaken wordt bepaald door interne ritmes die weer worden aangestuurd door de biologische klok. Dit zijn twee hersenkernen die tikken met een ritme van 24 uur.
In tegenstelling tot de egel gaan wij niet in winterslaap. Als wij echter teveel afwijken van het ritme van de natuur en onvoldoende rekening houden met het afnemende daglicht, dan kunnen wij last krijgen van depressie, slaapstoornissen, concentratieproblemen of oververmoeidheid.
Met deze tips ga je vol energie de donkerste en koudste dagen van het jaar in:
1. Ga de natuur in
Wist je dat zelfs op een bewolkte dag je meer licht vangt dan binnen? Bovendien is er binnen vaak kunstlicht aan. Zonder of te weinig daglicht zou ons slaap-waakritme uit balans raken en zorgen voor een moe en lusteloos gevoel. Een tip voor de winter is daarom: ga de natuur in en zoek het licht op, de voedingsbron van onze biologische klok. Daarbij is de natuur rustgevend en geven de bomen ons een extra zuurstof’boost’.
2. Voorkom vitaminetekort
In de winterperiode wordt een grote aanslag gedaan op de weerstand, de kracht van het immuunsysteem. Er is minder zonlicht, minder verse groenten en minder vers fruit voorradig, waardoor een tekort aan allerhande vitamines, zoals C, D en B12, kan ontstaan. Daarom is het extra belangrijk om te zorgen voor een gevarieerde en gezonde voeding. Denk hierbij aan natuurvlees, vette vis, spinazie, prei, boerenkool, bloemkool, spruitjes, aardperen, noten, peulvruchten en citrusvruchten.
3. Deactiveer je brein voor het slapen
Wist je dat het blauwe licht van een tablet, computer of telefoon voor het slapen gaan het slaaphormoon melatonine remt? Tip is om een uur voor het slapen niets meer met een scherm te doen, maar ook niet intensief te gaan sporten of cafeïnehoudende dranken te nemen. Lees liever een boek, doe een ontspanningsoefening of drink een kop kruidenthee.
4. Zorg voor een vast ochtendritme
Als je iedere dag om dezelfde tijd opstaat, went je interne klok hieraan, waardoor je veel makkelijker je bed uitkomt. Een uitdaging in het weekend! Andere ochtendtips zijn: (a) begin de dag positief door een vrolijke gedachte op te roepen of zet lekkere muziek op, (b) drink een glas lauw water op de nuchtere maag om je spijsvertering te activeren en je afvalstoffen uit te spoelen of (c) doe aan meditatie.
Voel je uitgenodigd om te reageren, dit kan op nriezebos@hotmail.com of op f.kapteijns@natuurmonumenten.nl